|
PROTEİNLERİN
TANINMASI
a. Besin
üzerine
fehling damlatıldığında menekşe rengi oluştuğunda besinde protein var
demektir.
b. Besin üzerine nitrik asit (HNO3)
damlatıldığında sarı rengi oluşuyorsa besinde protein var demektir.
c. Besin
üzerine
iyot çözeltisi (lugol) damlatıldığında sarı rengi oluşuyorsa besinde protein
var demektir.
d. Besin
üzerine
biüret çözeltisi damlatıldığında mor rengi oluşuyorsa besinde protein var
demektir.
YAĞLARIN
TANINMASI
a. Besin
katı ise A-4 kağıdına bir müddet sürtme uygulaması yapıldığında yarı saydam
leke oluşuyorsa besinde yağ
var demektir. Lekeli bölge ışığa tutularak yarı saydamlığı test edilebilir.
b. Besin
sıvı ise A-4 kağıdına bir miktar damlatarak yayınız.
Kağıtta yarı
saydam leke oluşuyorsa besinde yağ
var demektir.
c. Besinde az miktarda yağ bulunuyorsa besin küçük parçalara ayrılır. İçinde
bir miktar eter bulunan deney tüpüne besin parçalarını atalım. Besinde yağ
varsa eter içinde çözünecektir. Bir miktar deney tüpünü çalkaladıktan sonra
besin üzerinde bulunan eterli kısmı kağıt üzerine dökelim. Eterin
buharlaşmasını bekleyelim. Kağıt üzerinde yarı saydam bir alan oluşuyorsa
besinde yağ vardır demektir. Işık testi yaparak yarı saydam bölge test
edilebilir.
UYGULAMALAR
Glikoz Testi I: Su ile toz şekeri bir kapta çözelim. Glikoz test
kağıdının renkli ucunu çözeltiye batırarak bir süre bekleyelim. Glikoz test
kağıdı üzerinde oluşan rengi glikoz renk cetveline bakarak karşılaştıralım.
Karşılaştırma sonucu glikoz seviyesini belirleyelim.
Glikoz Testi II: Deney tüpüne 10 mililitre glikoz çözeltisi ve 10
damla fehling veya benedict çözeltisi ekleyelim. Deney tüpünü çalkaladıktan
sonra kaynayan su banyosuna koyalım. Bir süre sonra oluşan renk değişimini
gözleyelim. Çözeltide ne kadar yoğun kiremit renk oluşuyorsa o oranda glikoz
vardır.
Protein Testi: Bir deney tüpüne 5 mililitre su ve 10 damla biüret
ayıracı damlatarak kontrol grubunu oluşturalım.
Diğer tüpüne 5 ml yumurta akı ve 10 damla biüret ayıracı damlatalım. Renk
değişimini gözlemleyelim. Çözeltide ne kadar yoğun mor renk oluşuyorsa o
oranda protein vardır.
Yağ Testi: Bir kaç iç fındık ortasından kesilir. Beyaz olan kısmı A-4
kağıdına sürülür.
Ayçiçeği yağı damlalık kullanılarak A-4 kağıdı üzerine bir kaç kez
damlatılır. İki kağıtta oluşan lekeler ışığa tutulur. Oluşan lekelerin yarı
saydam olduğu gözlemlenir.
Değerlendirme Yapalım:
- Toz şekerde yoğun olarak glikoz olduğu görüldü.
- Yumurta akında fazla oranda protein gözlemlendi.
- Ayçiçeği yağında fındığa oranla daha fazla yağ olduğu belirlendi.
Bilgilenelim:
KARBONHİDRATLAR
• Yapısında karbon (C), hidrojen (H) ve oksijen (O) atomları
bulunur.
• Fotosentez sonucunda üretilir.
• Bitkisel besinlerde bol miktarda bulunur.
• Vücutta enerji üretiminde ilk sırada kullanılırlar.
• Hücre zarının yapısında bulunur.
• Nişastanın yapı birimi glikozdur.
• Sindirildikten sonra kana karışırlar.
YAĞLAR
• Yapısında karbon (C), hidrojen (H) ve oksijen (O) atomları
bulunur.
• Yağların en küçük yapı birimi; ‘yağ asitleri’ ve ‘gliserol’dür.
• Yağlar, vücut ısısının korunmasında görevlidir.
• Organlarımızı dış etkilere karşı korur.
• Hücre zarının yapısında bulunur.
• Yağların fazlası, vücutta depo edilir.
• Sindirildikten sonra kana karışırlar.
PROTEİNLER
• Yapısında karbon (C), hidrojen (H), oksijen (O) ve azot (N)
atomları bulunur.
• Proteinlerin en küçük yapı birimi; amino asitlerdir.
• Hücre zarının, saçlarımızın, tırnaklarımızın, kaslarımızın,
kemiklerimizin ve kan sıvısının yapısında bulunurlar.
• Uzun süre aç kalındığında enerji verici besin olarak
kullanılırlar.
• Sindirildikten sonra kana karışırlar.
VİTAMİNLER
• Vücudun direncini artırırlar.
• Vücuttaki kimyasal olayları düzenlerler.
• Genellikle bitkisel besinlerden hazır olarak alınırlar.
• Bazı vitaminler (B ve K vitaminleri), insan bağırsağındaki
bakteriler tarafından üretilir.
• Karaciğerde A vitamini, deride D vitamini üretilir.
• Vitaminler, sindirilmeden kana karışır.
SU
• Vücudumuzun 3’te 2’si sudur.
• Vücutta en fazla ihtiyaç duyulan besin maddesi sudur.
• Su; besinlerin sindirilmesinde, emilmesinde, taşınmasında (kan
yoluyla) ve boşaltımda kullanılır.
MİNERALLER (Madensel tuzlar)
• Besinlerin içerisinden hazır olarak alınırlar.
• Sindirilmeden kana karışırlar.
• Düzenleyici olarak görev yaparlar.
Siz Deneyin:
Ekmek, zeytin, elma, süt besinlerini yukarıdaki işlemleri sıra ile uygulayıp
sınıflandıralım.
www.fencebilim.com - Hidayet
TERECİ
|
