U BORUSU İLE SIVININ ÖZKÜTLESİNİN BULUNMASI

Deneyin  Amacı:  U borusu ile özkütlesi bilinen su kullanarak, özkütlesi bilinmeyen bir sıvının özkütlesini bulmak.

Düşünce Soruları?
1. Bir çakmak ile mineralli su kapağı nasıl açılır?
2. Tek kollu kaldıraç gündelik yaşamda nerede ve nasıl kullanılır?

Araç ve Gereçler: U borusu, huni, dik tutturucu, küçük üç ayak,
su, sıvıyağ, cetvel                                                                                

Uygulama:
1. U borusunu üç ayağa tutturalım.
2. U borusunu kollarından birine huni yardımıyla az miktar su dökelim.
3. Su üzerine huni yardımı ile sıvıyağı sudan biraz fazla dökelim ve bekleyelim. 
4. U borusu kollarının sıvı seviyelerini gözlemleyelim.
5. h1 ve h2 sıvı seviyelerini cetvel ile ölçelim.
6. Suyun yoğunluğunu 1 olarak kabul edebiliriz.

dsıvıyağ x hsıvıyağ = dsu x hsu

eşitliğini kullanarak sıvıyağın yoğunluğunu bulalım.

Değerlendirme Yapalım: Sıvıyağ olan U borusu kolunun sıvı yüksekliği daha fazladır. Bu ise sıvıyağın yoğunluğunun sudan az olduğunu gösterir. İki koldaki basınçlar eşittir.

Sıvıların basıncı derinlik, özkütle ve yerçekimi ile doğru orantılıdır. Aynı ortam olduğu için yerçekim etkisi aynı olacağından eşitlik;

dsıvıyağ x hsıvıyağ = dsu x hsu   şeklinde olur. Bu eşitlikte dsu=1 g/cm³ olarak aldığımızda sıvıyağın yoğunluğu 1'den az olduğu hesap edilerek bulunur.

Bilgilenelim: Sıvılar üzerlerine yapılan basıncı, her doğrultuda ve şiddetini değiştirmeden iletir. Bu durum Pascal  Prensibi olarak bilinir. Pascal prensibi ve bileşik kaplar ilkesine göre; U borusunun kollarındaki sıvıların basınçlarının eşit olması gerekir.

Siz Deneyin: U borusu kullanarak balın yoğunluğunu bulalım.

Araştıralım: Tüm balların öz kütlesi aynı mıdır? Neden?
 

www.fencebilim.com - Hidayet TERECİ