|
Tarih: 16.02.2019
Türk bilim insanları, jeotermal kaynaktan elektrik üretimi sırasında
karşılaşılan ve suyun debisi ile sıcaklığını azalttığı için üretim
performansını olumsuz etkileyen kabuklaşmayı azaltacak malzeme
geliştirdi.
Çeşitli moleküllerin sentezinden oluşan yeni malzemenin,
jeotermalden elektrik üretimini yaklaşık yüzde 20 artırarak yıllık
180 milyon dolar civarında kazanç sağlaması bekleniyor.
İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü (İYTE) Malzeme Bilimi ve
Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Demir, Türkiye'nin
enerji ihtiyacını karşılamak için yurt dışından enerji ithal
ettiğini, bunun önüne geçmek için yerli enerji kaynaklarının
verimini artırmak için çalışmalar yürüttüklerini anlattı.
Jeotermalin Türkiye için önemli bir kaynak olduğunu belirten Demir,
bu alandaki elektrik üretiminin verimini artırmak için 7 yıldır
çalıştıklarını söyledi.
Prof. Dr. Demir, jeotermal tesislerinde karşılaşan en önemli sorunun
"kabuklaşma" olduğuna dikkati çekti.
"Jeotermal akışkan (su ve buhar) yerin altında yüksek basınç ve
sıcaklıkta çözünmüş minerallerden oluşmaktadır. Bunların yeryüzüne
çıkartılması sırasında çökelme problemi meydana gelir. Çökelmeyle
oluşan kabuklaşma jeotermal akışkanın geçtiği boruları tıkama
noktasına getirir ve enerji performansını düşürür. Kabuklaşma
borudan geçen suyun debisini düşürdüğü gibi boruların üzerinde
yalıtkan bir tabaka bırakarak oradan istifade ettiğimiz enerji
miktarını da düşürmektedir."
Çaydanlık örneği
Günlük hayatta mutfakta kullanılan çaydanlıklarda da kabuk
oluştuğuna değinen Prof. Dr. Demir, "Bu kabuk, kireç esaslı kalsiyum
karbonat kabuklaşmasıdır. Bu kabuklaşmaya yönelik güzel çözümler
var. Ancak elektrik üreten jeotermal sistemlerde gördüğümüz
kabuklaşma daha farklıdır, silikat kabuklaşmasıdır ve çok daha
inatçı, temizlemesi zor bir kimyasal yapıdır." ifadelerini kullandı.
Polimerik moleküller sentezleyerek kabuklaşma oluşmasını azaltacak
bir malzeme elde ettiklerini, bu malzemenin laboratuvar ortamında
başarılı sonuçlar verdiğini anlatan Demir, şöyle devam etti:
"Türkiye'nin jeotermalden elektrik üretim kapasitesi günlük 1000
megavat civarındadır. Yaptığımız inhibitör kabuk miktarını yüzde 20
azaltmakla enerji performansını artırmaktadır. Bu da yıllık yaklaşık
180 milyon dolarlık bir kazanca tekabül etmektedir. Bu rakam bir
megavat elektriğin bir saatlik ücreti ve verimin artırılmasıyla elde
edilecek günlük fazladan 200 megavatlık elektrik göz önünde
bulundurularak elde ediliyor."
Demir, TÜBİTAK destekli projede elde edilen malzemenin üretim
kapasitesinin artırılarak sahada kullanılacak miktarda
üretilebileceğini sözlerine ekledi.
Etiketler:
İYTE, Jeotermal, Tübitak, Polimerik molekül
Kaynak: Anadolu Ajansı
-
www.aa.com.tr
|
