AÇIK HAVA BASINCI ETKİSİ İLE
CAM TÜPE SUYUN DOLMASININ GÖZLEMLENMESİ

Deneyin  Amacı:  Açık hava basıncının etkisiyle basıncı çok az olan deney tüpüne suyun dolmasını gözlemlemek.

Düşünce Soruları?

1. Rüzgarın oluşmasını basınç ile açıklayınız?

Araç ve Gereçler: cam boru, bunzen kıskacı, su, tek delikli lastik tıpa, beherglas, kibrit veya çakmak, deney tüpü, ispirto ocağı veya bunzen beki
                                                                                                  

Deneyin   Yapılışı:

1- Cam tüpün içerisine az miktarda su koyunuz. Beherglasın ise yaklaşık yarısına kadar su koyunuz.
2- Cam boruyu tek delikli lastik tıpaya geçiriniz. Daha sonra lastik tıpayı cam borunun ağzına sıkıca kapayınız.
3- Deney tüpünü bunzen kıskacına takarak ispirto ocağı ile şekildeki gibi ısıtınız.
4- Tüpteki su buharı tüpün ağzından iyice çıkmaya başlayınca, tüpü ters çevirip kaptaki suyun içerisinde dik olarak daldırınız.  Bir süre bekleyip deneyin sonucu gözlemleyiniz.

Değerlendirme Yapalım:

Tüpü ters çevirip kaptaki suya batırdığınızda bir süre sonra deney tüpünün içi suyla dolduğunu gördünüz. Bunun nedeni açıklayalım.
Tüpü ısıttığımızda içindeki gazın (su buharı) dışarıya çıktığını ve kaynar suyun genleşir. Bu durumda deney tüpü içindeki basınç azalır. Tüpü ters çevirdiğimizde deney tüpü soğudukça iç basınç az, dış basınç çok olduğu için, tüpün içindeki gaz ile su yer değiştirir. İki taraftaki basınç eşit olduğunda hareket durur.

Bilgilenelim:     

Akışkanlarda (su, hava vb.) hareket yüksek basınçtan alçak basınca doğrudur. Güneş dünyanın bir tarafını daha fazla ısıttığında bu bölgede basınç fazla olur. Diğer tarafta basınç az olduğu için hava hareketlenmesi oluşur. Buna rüzgar deriz. Yaratıcı rüzgarlar ile doğaya, insanoğluna bir çok fayda sağlamıştır.  Büyük şehirlerde rüzgar olmasaydı kışın hava kirliği o kadar artacaktı ki insanlar maskelerle dolaşacaktı, akciğer rahatsızlıklar maksimum olacaktır. Bitkilerin döllenmesinde rüzgarların rolü büyüktür. Ve rüzgardan artık insanoğlu önemli ölçüde enerji elde etmekteler.

www.fencebilim.com - Hidayet TERECİ