VOLTA PİLİ ve ÇALIŞMA İLKESİ

Deneyin  Amacı:  Volta pilinin yapısını ve çalışma özelliklerini kavrayabilmek.

Düşünce Soruları?

1. Kimyasal enerji denilince aklınıza neler geliyor?
2. Çevrenizde hangi türde piller var? Ne amaçla kullanıyorsunuz?

Araç ve Gereçler: çinko elektrot, bağlama kablosu, ampermetre, bakır elektrot, beherglas, anahtar, ampul ve duy, bant
                                                                                                            

Deneyin   Yapılışı:

1- Şekildeki deney düzeneğini kuralım.
2- Bakır ve çinko elektrotları beherglasın içine birbirine değmeyecek şekilde ve dik olarak sabitleyelim.
3- Beherglasın yarını az aşacak miktarda su doldurun.
4- Bakır ve çinko elektrotların uçlarına ayrı ayrı bağlantı kablosunu tutturalım.
5- Devreye ampul ve ampermetreyi seri bağlayalım.
6- Suya yavaş yavaş sülfürik asit (H₂SO₄) dökelim.
7- Ampermetre ve ampulü gözlemleyelim.

Değerlendirme Yapalım:

Ampermetre ibresi suya sülfürik asit döktükçe arttı. Ampulde ise belli bir akım sağlandıktan sonra ışık görüldü. Akım şiddeti arttıkça ampulün parlaklığı arttı.  

Bilgilenelim:     

Bir iletken çözelti içine iki farklı iletken çubuk batırılarak bir pil meydana getirilir. İletken çözeltiye elektrolit, iletken çubuklara da elektrot denir. Çubuklar pilin kutuplarıdır. İlk defa İtalyan fizikçisi Alessandro Count VOLTA bu düzeneği kurup ilk elektrik üretecini yaptığı için bu pile “volta pili” denir. Sulandırılmış sülfürik asit çözeltisi içine batırılarak basit bir volta pili yapılabilir. Çinko atomları çözelti içinde çözünerek (+) yüklü iyon durumuna geçerler. Bu durumda çinko elektrot (-) , bakır elektrot (+) yük kazanır. Çinko elektrotundaki serbest elektronlar iletken kablolar vasıtasıyla bakır elektrota ulaşr. Böylece devre akım üretmiş olur. Bu sırada çözeltide açığa çıkan  hidrojen iyonları nötr hale geçip gaz halinde bakır elektrot üzerinde toplanırlar. Zamanla bakır elektrot etrafında hidrojen gazının birikmesi arttığı için volta pili akım vermez hale gelir. Bu olaya “kutuplanma” denir. Deneyin sonunda (-) kutup çinko levha, (+) kutup ise bakır levha olmuştur.

Yeni yapılmış bir volta pilinin iki kutbu arasına bir voltmetre bağlanırsa, voltmetre yaklaşık 1 voltu gösterir. Volta pili çok çabuk biten bir pildir. Elektrolitleri sıvı olduğundan bir yerden bir yere taşınması zordur ve ekonomik değildir. Bu bakımdan günümüzde bunun yerine kuru piller tercih edilir.

Siz Deneyin: Sirke veya limon suyu kullanarak sizde pil yapabilrisiniz.

www.fencebilim.com - Hidayet TERECİ