Deneyin Amacı:
Farklı miktarlarda eşit sıcaklıktaki aynı cins maddelerin eşit
sıcaklık değişimi için gerekli ısı miktarlarının farklı olduğunu
gözlemlemek.
Düşünce Soruları?
1. Güneşli
bir havada bir bidon dolusu su ile bir bardak dolusu suyun sıcaklık
değişimi nasıl olur?
2. Kışın bir bardak dolusu kaynar su mu yoksa bir kazan dolusu kaynar su
mu odaya daha fazla ısı enerjisi aktarır?
3. Göllerin mi yoksa denizlerin mi sıcaklığı daha hızlı değişir? Neden?
Araç ve Gereçler:
İspirto ocağı, 250 ml beherglas (2 adet), termometre (2 adet), dereceli
silindir, su, kibrit, üç ayak (2 adet), demir çubuk (2 adet), bağlama
parçası (2 adet), bünzen kıskacı (2 adet), pamuk, sacayak (2 adet)
Uygulama:
a. Beherglaslardan birine 50 ml , diğerine 200 ml çeşme suyu
koyalım.
b. Termometre ile beherglaslardaki suyun ilk sıcaklıklarını
ölçelim. İki ölçüm arasında bir fark gördünüz mü?
c. Resimdeki deney düzeneğini kuralım. Her iki
beherglastaki suyun sıcaklıkları 50
0C
oluncaya kadar ısıtalım.
d. Suların sıcaklıklarının 30
0C,
35
0C,
40
0C,
45
0C
ve 50
0C
oluncaya kadarki süreleri not edelim.Verileri tabloya yazalım. |
 |
|
|
| Sıcaklıklar |
30
0C |
35
0C |
40
0C |
45
0C |
50
0C |
| 50 ml suyu süreleri |
|
|
|
|
|
| 200 ml suyun süreleri |
|
|
|
|
|
Elde ettiğimiz verilerle
grafik çizelim. (sıcaklık-zaman grafiği)
Değerlendirme
Yapalım:
Beherglaslardaki suların sıcaklığının 50
0C’ye
ulaşmaları için ısıtılma süreleri eşit oldu mu? Sebebini tartışınız.
Deney başlangıcında suların sıcaklıkları eşittir. Kütlesi az olanın
sıcaklık değişimi fazla olmaktadır. O halde kütlesi fazla olanın
sıcaklığının artışı için daha fazla ısı verilmesi gerekir. O halde
sıcaklık değişiminde maddenin kütlesi önemlidir.
|
|
Bilgilenelim: Sıcaklık ile ısı birbirinden farklı kavramlardır.
Sıcaklık bir ölçüm iken ısı sıcaklık farkından enerji aktarımıdır.
Maddelerin sıcaklıkları eşit olsa bile kütleleri farklı olabilir. Kütleleri
farklı olan aynı maddelerin sıcaklıklarını eşit artırmak için gerekli ısı
farklı olmaktadır. Bazı özel durumlarda maddeleri çok yavaş ısı verdiğimizde
(veya aldığımızda) sıcaklıkları sabit kalabilir.
Maddelerin molekül sayıları (madde miktarı) arttıkça sıcaklık değişimleri
için verilmesi gereken ısı enerjisi de artacaktır.
Isı bir enerji çeşididir ve birimi kaloridir. Cal şeklinde yazılır. Sıcaklık
ise maddedeki atom veya moleküllerin hareketliliğin bir göstergesidir.
Sıcaklık termometre ile ölçülür. Birimi santigrat derecedir.
Sizde Deneyiniz:
Aynı deneyi sıvı yağ ile yapabilir siniz.
www.fencebilim.com - Hidayet
TERECİ |
|
