Deneyin Amacı:
Gazlarda ısının konveksiyon (taşınma) yolu ile yayılmasını kavramak.
Düşünce Soruları?
1.
Kışın bir odanın hangi bölgesi daha sıcaktır?
2. Evlerdeki kalorifer petekleri neden yere yakın bölgelere
tutturulur?
Araç ve Gereçler: ispirto
ocağı veya mum, dik tutturucu, statif çubuk, kağıt, döküm ayak, bağlama
parçası, ip, kalem, makas
Uygulama:
a. Kalem alarak bir kağıdın (ince kartonda olabilir) merkezinden
başlanarak bir helezon çizelim.
b. Kağıdı çizgilerinden makasla keselim.
c. Helezonun dar kısmının ucundan ip ile bağlayalım.
d. Üç ayak, bağlama parçası, demir çubuk ve
dik tutturucu
kullanarak şekildeki düzeneği kuralım.
e. İpin diğer ucunu dik tutturucuya bağlayarak asalım.
f. Mum veya ispirto ocağını yakarak helezonun altına tam
ortasına gelecek şekilde yerleştirelim.
g. Kağıt helezonun hareketini gözlemleyelim.
g. Kağıt helezona ısı kaynağını yaklaştırıp uzaklaştırarak
gözlemleyiniz. (Kağıdı yakmadan) |
 |
|
|
|
Değerlendirme
Yapalım: Kağıt helezon
bir düre sonra dönmeye başlar. Isı kaynağını helezona yaklaştırdıkça
dönme hızı artarken uzaklaştırınca tam tersi bir durum gözlemlenir.
Hava bir gaz karışımıdır. Gazlar ısınınca sıcaklığı artarken
yoğunluğu azalır. Hava içinde yoğunluğu azalan moleküller yukarıya
doğru hareketlenir. Sıcak havanın yeri değişmiş olur. Böylece
ısı hava içinde konveksiyon yolu ile taşınmış olur.
Bilgilenelim: Hava bir gaz karışımıdır ve molekülleri arasındaki
boşluk katılara göre çok fazladır. Bu nedenle gazlarda sıvılar gibi
konveksiyon akımıyla iletir.
Isınan havanın özkütlesin küçülmesi sonucu, yoğunluk farkından sıcak
havanın yukarıya hareket eder ve yükselen havanın yerini soğuk hava
alır. Hava yükselirken ısı enerjisini üzerinde taşır.
Sizde Deneyiniz:
Yanmaz çok ince özel kağıtla uçan balon yapabilirisiniz. Veya hazır
satın alıp çok yükseklere balonunuzu uçurabilirsiniz. Maddi
imkanınız yoksa "Uçan balon nasıl yapılır?" videosunu
izleyebilirsiniz.
www.fencebilim.com - Hidayet
TERECİ |
|
