KİMYASAL REAKSİYONLARDA ISI ALIŞVERİŞİNİN GÖZLENMESİ

Dikkat: Asit tehlikeli  (yakıcı ve delici) bir bileşik olduğu için deney gözlüğü, plastik eldiven ve önlük kullanınız. Asit üzerine su dökmeyiniz. 

Deneyin  Amacı:  Kimyasal olaylara ısı alış verişinin olduğunu kavrayabilmek

Düşünce Soruları?

1. Çevrenizde ısı veren kimyasal olay oluyor mu?
2. Demir paslanırken dışarıya ısı verir mi?
3. Solunum olayı kimyasal bir olay mıdır?

Araç ve Gereçler:  iki adet deney tüpü, iki döküm ayak, iki bağlama parçası, hidroklorik asit çözeltisi, iki adet termometre, iki statif çubuk, sodyum hidroksit

Uygulama: 1. Birinci deney tüpüne sodyum hidroksit, ikinci deney tüpüne aynı hacimde hidroklorik asit çözeltisi koyunuz. 2. Tüplerdeki sıcaklıkları ayrı ayrı termometre ile ölçünüz. 3. Asit çözeltisini yavaşça sodyum hidroksit çözeltisine boşaltınız. Karışımın içine termometre koyarak sıcaklığını ölçünüz. 4. Çözeltiler karıştırılmadan ve karıştırıldıktan sonra ölçtüğünüz sıcaklıkları karşılaştırınız.  Not: Deney sırasında karışımın bulunduğu tüp fazla ısınabilir. Bu durumda tüpü ılık su dolu bir beherglasa batırabilirsiniz.
Tweetle

Değerlendirme Yapalım:

Sodyum hidroksit (NaOH) ile hidroklorik asidin (HCl) birleşmesi sonucu tuz ve su oluşur. Bu reaksiyon ekzotermik (ısı veren) bir reaksiyondur. Yaptığınız deneyde bulduğunuz sıcaklık artışı, açığa çıkan ısı enerjisini gösterir.   

Bilgilenelim:     

Kimyasal reaksiyonlarda maddeler birbirleriyle etkileşerek yeni ürünler oluştururken ya çevrelerine ısı verirler  (ekzotermik reaksiyonlar) ya da  çevrelerinden ısı alırlar (endotermik reaksiyonlar ). Günlük hayatta en çok ekzotermik reaksiyonlarla karşılaşırız. Ekzotermik  olaylarda sistemin enerjisi azalır.

Tüm yanma olayları, oksitlenme olayları 8demirin paslanması), kimyasal bağ oluşumu, gazların suda çözünmesi, asit ve bazların etkileşmesi ekzotermik reaksiyonlardır. Aşağıdaki örnekleri inceleyiniz.

- C (Karbon)  +  O₂  (Oksijen)  -------  CO₂  (Karbondioksit)    + Isı                                
- CI (Klor)  +   CI  (Klor)  --------   CI - CI  (Cl₂)   +   Isı                                                  
- CH₄   (Metan gazı) +  O₂     --------   CO₂  +   2 H₂O  ( Su)   +    Isı  
- Fe (Demir) + S ( Kükürt) + Isı ------- Fe S  (Demirsülfür)   ( Isı alan bir tepkime -endotermik)           
 

Siz Deneyin: Hidroklorik asit (HCl) ile amonyağı (NH₃) bileşiklerini belirli oranda birbiri ile karıştırınız. Asit ve baz karıştığında ısı açığa çıkacaktır. Yukarda yapılan işlemleri tekrarlayınız. Tüpün sıcaklığının arttığını elinizle hissediniz.

www.fencebilim.com - Hidayet TERECİ