FREKANS İLE TEL GERGİNLİĞİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Deneyin  Amacı:  Bir metal telden farklı şiddette ses dalgalarının elde edilmesi

Düşünce Soruları
- Neden kanun müzik aletinin telleri kısadan uzuna doğrudur?
- Ksilofonu incelediniz mi?
- Saz çalınırken neden parmaklar ileri geri hareket ettirilir?

Araç ve Gereçler: 4 adet Döküm ayak, 2 adet statif  çubuk, 4 adet  hertz ayağı, Krom- Nikel tel (40 cm’lik iki parça), 4 adet  Bağlama parçası                  
                                                                                                  

Uygulama
1- Döküm  ayaklara  statif  çubukları , bağlama  parçalarını ve dik tutturucuları  bağlayınız.
2- 40 cm’lik  Krom- Nikel  telleri , dik  tutturuculara  bağlayınız.
3- Dik tutturucuların bağlı olduğu döküm ayakları birbirine paralel hale getirin ve tellerin gergin halde olmasını sağlayınız.          
4- Tellerden birinin genliğini  diğerine göre biraz azaltınız.
5- Her  iki  teli  çekip  bırakınız.
6- Teldeki titreşim ve  çıkan  sesleri  kıyaslayınız

Değerlendirme Yapalım:
a- Telin gerilebileceği en fazla bir kuvvet vardır.
b- Telin gerilimi frekans ve sesin şiddeti ile doğrudan ilişkilidir.

Deneyden çıkarılacak sonuçlar
- Gergin telden çıkan ses diğer tele göre daha incedir ve daha yüksektir. Tellerin  gerginliği  arttıkça çıkarmış olduğu ses incelir ve ses yüksekliği artar. Gerginlik azaldıkça ses kalınlaşır ve ses yüksekliği azalır

Bilgilenelim:
Bir ortamdaki titreşim sayısına frekans denir. (yani 1sn’deki titreşim frekansı verir. Ses kaynağının frekansı sesin yüksekliğini belirler. İnce sesler yüksek frekanslı kalın sesler ise düşük frekanslıdır.

Sizde deneyin:
Bir sazın kulağını bükerek sesin telin gerilimine göre nasıl değiştiğini görebilirsiniz.

www.fencebilim.com - Hidayet TERECİ