Girişimci Ruhi Topalhasan,
büyük ekonomik kayıplara neden olan drenaj borularında tıkanma
sorununun önüne geçmek amacıyla tıkanmayan drenaj borusu üretti.
İstanbul'da drenaj boruları ihracatı yapan Ruhi Topalhasan,
karşılaştığı sorunlar nedeniyle uzun ömürlü ve tıkanmaz drenaj
borusu üretmek için çalışma başlattı. Topalhasan, bir boru üzerine
döşediği, üzerinde kabarcıklar bulunan plastikle tıkanmayan drenaj
borusu geliştirdi.
Geliştirdiği boruya "Hidroluis Drenaj Borusu Sistemi" adını veren
Topalhasan, yaklaşık 2 yıl önce sistemi test etmek amacıyla
Türkiye'deki en uygun yer olan Harran Ovası'ndaki Güneydoğu Anadolu
Projesi Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğüne ait Koruklu
İşletmesinde sulanan tarım arazilerine döşedi.
Geçtiğimiz günlerde bir heyetle borunun bulunduğu bölgede
incelemelerde bulunan Topalhasan, geliştirdiği boruların
tıkanmadığını ortaya koydu.
Topalhasan, yaptığı açıklamada, mevcut kullanımda olan drenaj
borularının üzerindeki deliklerin tıkanmaması için kum, çakıl ve
elyaf gibi bir takım malzemelerin filtre olarak kullanıldığını ancak
buna rağmen boruların tıkandığını söyledi.
Türkiye'de son dönemlerde elyaf filtrasyonlu drenaj borusu
kullanıldığını kaydeden Topalhasan, "Elyaf filtrasyonlu borularda da
tıkanma sorunu yaşandı. Biz, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar
Genel Müdürlüğünün (TAGEM) desteğiyle yürüttüğümüz projemizde elek
tipi filtrasyon yerine suyun da kullanılabileceği bir metodu
geliştirdik. Yani bu metotta suyun kendisi filtre olarak
kullanılıyor." dedi.
Yeni geliştirdikleri boru metodu hakkında bilgiler veren Topalhasan,
şöyle devam etti:
"Daha önceki metotlarda drenaj borusunun üzerine sarım malzemesi
olarak kum, çakıl, elyaf filtreler kullanılır. Bu filtrelerin görevi
su akışkanlığını artırmak, aynı zamanda da filtre olarak da borunun
içine girecek, boruyu tıkayacak partikülleri engellemek. Ancak kum,
çakıl ve elyaflar farklı toprak tiplerinde farklı sonuçlar ortaya
çıktı. Biz de buna karşı geliştirdiğimiz su filtrasyonlu drenaj
borusu metoduyla drenaj borusunu üzerine yeni geliştirdiğimiz
kabarcıklı plastik levhayı ters U şeklinde sararak toprağın altına
yerleştiriyoruz. Arazideki toprağın altında biriken fazla su boru
ile kabarcık levhanın arasında yükselerek sadece üs tarafı delik
olan drenaj borusunun içine giriyor. Böylece boru ile kabarcık levha
arasında yükselen suyla birlikte gelen partiküller yükselen suyun
kaldırma kuvvetinin düşmesi nedeniyle borunun içerisine giremiyor.
Otomatikman filtrasyon su mekanizmalı filtrasyon haline gelmiş
oluyor. Yine bitki kökleri de kabarcık levha sayesinde boruya
giremiyor. Böylece drenaj borusunun tıkanmasını engellenmiş oluyor."
"Patent aldık"
Geliştirdikleri boruyu ilk kez Harran Ovası'nda GAP Tarımsal
Araştırma Enstitüsü Müdürlüğüne (GAPTAEM) ait arazide kullanmaya
başladıklarını anlatan Topalhasan, yakın bir dönemde yaptıkları
incelemede boruların tıkanmasına yönelik bir sorun bulamadıklarını
ve başarıya ulaştıklarını vurguladı.
Tıkanmayan drenaj borusu için Türkiye'deki ve dünyadaki ilgili
kurumlardan patentini aldıklarını anlatan Topalhasan, şunları
aktardı:
"Bu yöntemi geliştirdikten sonra aynısının Türkiye ve dünyada olup
olmadığı ile ile ilgili araştırma yaptık. Araştırmada aynısının
olmadığını görünce yöntemimiz ile ilgili tasarımlar, yaptık ve
üretim gerçekleştirdik. Bunu 2012 yılında Türk Patent Enstitüsüne
tescil ettirdik. Daha sonra Uluslararası Patent Enstitüsüne
araştırmalı olarak başvurduk. 1-2 yıllık araştırmadan sonra Avrupa
Patent Ofisi, şubat ayında patentimizi yayınladı. Bu yayından sonra
da Dünya Patent Ofisi de patentimizi yayınladı. Bu yayınlarla
birlikte drenaj borusu konusunda borunun üzerine levha konularak su
filtrasyonlu bir sistemle suyu filtre edildiği ve drenaj borusunun
tıkanmadığı kesinleşti. Bu sistem Türkiye'nin sistemi, Türk patentli
olmuş oldu."
"Ürün gerçekten çok inovatif ve ilginç"
Hollanda Wageningen Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hang Risman
da ülkesi başta olmak üzere İngiltere, Mısır, Hindistan ve diğer
birçok ülkede drenaj çalışmalarına katıldığını, bu çalışmalarda en
önemli şeyin doğru filtreyi doğru toprak yapısına uydurmak olduğunu
belirtti.
Yeni geliştirilen drenaj borusunun en önemli özelliğinin tıkanma
problemleri ortadan kıldırması olduğunu vurgulayan Risman, şunları
kaydetti:
"Bu tıkanma sorunu dünya çapında kullanılan geleneksel drenaj
borularının en büyük sorunuydu. Bu drenaj borusuyla Türkiye bu
sorunu aşmış durumda çünkü bu yöntemle filtreleme yöntemi tamamen
değişmiş durumda. Bu yöntem çok enteresan, ilginç bir buluş. Şu anda
pilot arazide bu borularda kullanılan yöntemle geleneksel
filtrelemeli borular döşenmiş ve test edilmekteler. Ben bu alanda
dünya çapında tecrübelere sahip olduğum için gelen davet üzerine bu
ilginç buluşu inceleme fırsatı buldum. Bu ürün gerçekten çok
inovatif ve ilginç bir ürün. Gerçekten çok değişik bir çözüm örneği
bulunmuş. Özellikle arazideki testlerin sonuçlarını elde edip bu
boruların, yöntemin hayata geçirilmesini dünya çapında sağlamak
istiyorum. Yapacağımız testler 1-2 yıl sürse de şu ana kadar
yaptığımız gözlemlerde bu borudan çok başarılı sonuçlar elde ettik."
Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İdris
Bahçeci de geliştirilen ürünün kullanımının pratik ve tıkanma
sorununa kesin çözüm getirdiğini dile getirdi.
Geliştirilen borunun maliyet olarak kum, çakıl ve elyaf ile
filtrelenen drenaj borulardan daha uygun olduğunu kaydeden Bahçeci,
"Bu boru geleceği olan bir sistem. Bu boru Türkiye'de kullanılırsa
dünyada da satış imkanı doğacak. İhracat potansiyeli ortaya
çıkacak." dedi.
Etiketler:
drenaj, drenaj borusu, Türkler, boru ihracatı, hidroluis
drenaj borusu sisitemi, tagem, ruhi topalhasan
Kaynak:
www.trthaber.com
|