|
Deneyin Amacı:
Elektrik
enerjisini hareket enerjisine dönüştüren motor tasarlamak.
Düşünce Soruları?
1.
Gündelik
yaşamda elektrik motoru nerelerde ve hangi amaçla kullanırız?
2. Elektrik motorlara aynı miktarda enerji mi tüketir? Neden?
3. Elektrik motorunda ne tür mıknatıs kullanılır?
|
PDF İndir |
Araç ve Gereçler: Kaliteli
pil, yalıtkan kablo, zımpara, iki adet çengelli iğne, enli
lastik iki adet, neodminyum veya
kadminyum mıknatıs
(Hoparlör mıknatısı da olabilir.)
Deneyin Yapılışı:
1.
Yalıtımlı tel silindir üzerine sarılarak
yandaki şekildeki gibi bir halka bobin oluşturalım.
2. Bobinin iki ucu 3-4 cm kalacak şekilde kesilir.
3. Halkanın iki ucu zımparalanarak iletken tel kısmına ulaşılır.
4.
1,5 voltluk kaliteli bir pilin üzerine neodminyum mıknatısı
yerleştirelim. Lastik veya yapıştırıcı ile sabitleyelim.
5.
Çatal iğneleri pilin iki ucuna şekildeki gibi yerleştirelim.
6. Lastik ile çatal iğneleri sabitleyelim.
7. Bobinin uçlarını çatal iğnenin çemberlerine yerleştirelim.
8. Bobin dönmüyorsa parmağınızla
ilk hareketi siz vererek dönmesini sağlayalım. |
 |
|
|
|
|
|
Değerlendirme Yapalım:
- Bobin içinden akım geçtiğinde bobin dönmeye başlar.
- Elektrik akım geçişi devam ettiği sürece dönüş hareketi devam eder.
- Pilde depo edilen kimyasal enerjiye, kimyasal enerji elektrik
enerjisine, elektrik enerjisi ise hareket enerjisine dönüşür.
-
Uzun süre hareket sonucunda bobin ve pilin sıcaklığı artar.
- Bu enerjinin bir kısmının ısıya dönüştüğünü kanıtlar.
- Direnç ve sürtünme enerjinin ısıya dönüşmesine neden olur. |
 |
| |
|
|
Bilgilenelim: Bobinden elektrik akım geçtiği zaman bobin
etrafında manyetik alan oluşur. Bu manyetik alanın yönü sağ el
kuralına göre belirlenir. Bobinin altında mıknatıs vardır.
Mıknatıslarda aynı kutuplar birbirini iter. Bobinin düzlemi mıknatıs
tarafından itilir ve bobin 1 tur atar. Aynı düzlem tekrar mıknatıs
tarafından itilir ve bu periyodik olarak devam eder.
Motorlardaki Gerçek: Motorların içinde kullanılan prensip bu
deneyden biraz farklıdır. Motorlarda verimi artırmak için
bobin yarım tur atınca akımın yönü değişir ve böylece mıknatıs
bobini her seferinde iter.
Bu deneyde ise bobin yarım
tur attığında mıknatısla ters kutup olur ve bu sefer mıknatısla
birbirlerini çekerler. Fakat belli bir hızla gelen bobin durmadan
dönmeye devam eder ve tam bir tur atınca mıknatıs tekrar itilir.
Yarım tur atıncaya kadar hızlanır. O halde turu tamamlayıncaya kadar
yavaşlar. |
 |
Siz Deneyin:
Sizde yandaki şekildeki gibi farklı elektromotor modelleri
tasarlayabilir misiniz?
www.fencebilim.com - Hidayet
TERECİ |
 |
|
|
