İstanbul Üniversitesi (İÜ) İstanbul Tıp Fakültesi Tıp
Tarihi ve Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Nuran
Yıldırım, Osmanlı'nın 1700'lü yıllarda çiçek hastalığına
karşı kullandığı aşılamanın, o dönemde çiçekten kırılan
İngiltere'ye ulaşarak Avrupa 'ya yayıldığını söyledi. |
|
Prof. Dr. Nuran
Yıldırım, AA muhabirine yaptığı açıklamada, tarihi
kaynaklarda yer alan bilgilere göre, ilk olarak
Edirne'de kullanılan Türk usulü aşılamanın Osmanlı
Devleti'nin sosyal yaşamıyla ilgili araştırmalar yapan
İngiliz konsolosunun eşi Lady Mary W. Montagu'nun
dikkatini çektiğini söyledi.
Montagu'nun, Edirne seyahatinde, bir kadının elindeki
ceviz kabuğuyla çiçek çıkarmış çocukların kollarından
püstüller aldığını gördüğünü belirten Yıldırım, şöyle
devam etti: "İçinde kurutulmuş irin var. İnaktive
edilmiş bir kültür bu. Daha sonra püstüllerin çocuklara
bulaştırıldığını gözlemliyor. Çocuklarda 8-9 gün sonra
bir ateşlenme olduğu ve daha sonra iyileştiklerini
gözlüyor. İngiliz konsolosunun eşi Edirne'den arkadaşına
mektup yazıyor ve bu hadiseyi anlatıyor. Montagu, bu
yöntemi İngiltere'de yaygınlaştırmak için elinden geleni
yapıyor. Oğlu Edwar'ı aşılatıyor. Hekimine bu aşıyı
öğrenmesini söylüyor. 1700'lü yıllarda çiçek
hastalığından İngiltere'de binlerce kişi ölmüştü.
Osmanlı'nın 1700'lü yıllarda ilk olarak Edirne'de çiçek
hastalığına karşı kullandığı aşılama yöntemi, o dönemde
bu hastalıktan kırılan İngiltere'ye ulaşarak, Avrupa'ya
yayıldı."
"Aşı, ölüme mahkum kişilerde deneniyor"
Kraliyet ailesinin çiçek aşısı yöntemini denemek için
araştırmalar yaptığını belirten Yıldırım, aşının ilk
olarak hapishanede ölüme mahkum kişilerde uygulandığını
söyledi. Yıldırım, çiçek aşısı olan mahkumların ölmediği
görülünce aşının insanlığa yararlı olduğunun görüldüğünü
ifade etti.
Yıldırım, bu aşılama yönteminin, Kraliyet ailesinde
kullanıldığını, İngiltere'nin ardından Almanya, Fransa,
Portekiz, İspanya ve diğer Avrupa ülkelerine, hatta
Amerika'ya bile yayıldığını aktardı.
- "İnsanlığın tek umudu olarak kullanılıyordu."
Prof. Dr. Nuran Yıldırım, 1795'te Edward Jenner'ın bugün
kullanılan çiçek aşısını bulana kadar Türk usulü çiçek
aşısının insanlığın tek umudu olduğunu vurguladı.
Çiçek aşısının Edirne'den dünyaya yayılmasının önemli
bir durum olduğunu belirten Yıldırım, "Tarihi kaynaklar
bunun antik uygarlıklardan bu yana kullanılan bir yöntem
olduğunu söylüyor. Öte yandan, Kafkasya'da da Kafkas
kızları cariye olarak satıldıkları için çok geniş bir
ölçüde uygulanıyor. Kızların güzelliği bozulmasın diye
bu aşı yapılıyor. Kafkas'lardan Osmanlı'ya geçmiş
olabileceği yönünde tezler var. Esas olan bu aşının
Edirne'den Avrupa'ya yayılması vurgulanmaktadır" diye
konuştu.
Etiketler: İstanbul Tıp
Fakültesi, Çiçek hastalığı, Sağlık, Bilimsel bilgi
Kaynak: AA (Anadolu
Ajansı) -
www.aa.com.tr.
Bir söz: Kendi kendini
değiştirmenin ne kadar güç olduğunu düşünürsen
başkalarını değiştirmeye çalışmada şansının ne kadar az
olduğunu anlarsın. (Voltaire)
|