Dünya'yı Güneş Patlamalarından Koruyan Manyetik Kalkan:
Manyetosfer |
|
Güneş'ten
radyo dalgaları, görünen ışık ve X-ışını
gibi ışımalarla birlikte plazma olarak
adlandırılan elektronların ve iyonların
karışımından oluşan başka bir ışıma daha yapar.
Sıcaklığı 100.000 Kelvin'i bulan plazmanın
kaynağı, Güneş'in atmosferi yani taç katmanıdır.
Plazmayı içeren Güneş rüzgârı, saniyede yaklaşık
450 km hızla, gezegenler arası ortamda ilerler.
Güneş'ten en azından 10,5 milyar kilometre
uzaklıklara kadar bu zararlı güneş rüzgarları
ulaşabilir.
|
|
|
|
|
|
Güneş, uzaya
sürekli olarak sıcak plazma gönderir. bu
yüksek yüklü parçacıların, yolları üzerine çıkan her
şey üzerinde de çok büyük etkileri vardır. Dünya'nın
kalın atmosferi bu parçacıkları emerek ve dağıtarak
yeryüzüne ulaşmalarını engeller. Buna ek olarak,
dünya'nın uzaydaki uzantısı olarak
niteleyebileceğimiz güçlü bir manyetik alanı vardır.
Güneş’ten yayılan yüksek enerjili parçacıkların
Dünya’nın manyetik alanı nedeniyle bir arada
bulunduğu bu bölge Van Allen Radyasyon Kuşakları
olarak isimlendiriliyor.
Dünya'nın güneş rüzgar ve fırtınalarıyla etkileşime
girdiği bölgeye manyetosfer adı verilir.
Güneş'ten gelen parçacıklar yüzünden manyetosfer'in
şekli sürekli değişmektedir. Pozitif yüklü protonlar
ve negatif yüklü elektronlar manyetosfere
girdiklerinde, bir çoğu daha atmosfere bile
ulaşamadan dışarıya doğru yön değiştirirler. |
|
|
|
|
|
|
|
Bu yüklü
parçacıklar, atmosferdeki nitrojen ve oksijen
molekülleriyle çarpıştığında aurora yahut
kutup ışıkları adıyla da bilinen kozmik ışık
bulutlarının oluşmasına sebep olurlar. Kutup
ışıkları ya da Kutup aurorası, Kutup bölgelerinde
gökyüzünde görülen, yeryüzünün manyetik alanı ile
Güneş'ten gelen yüklü parçacıkların etkileşimi
sonucu ortaya çıkan doğal ışımalardır. Kuzey
enlemlerde bu etki Aurora Borealis ya da kuzey
ışıkları olarak adlandırılır. Güney enlemlerindeki
oluşum, Aurora Australis (güney kutup ışıkları),
benzer özelliklere sahiptir. Ancak Antarktika’da,
Güney Amerika’da ve Avustralya’da daha yüksek
enlemlerden görülebilir.
Bu ışımalar, genellikle geceleri gözlemlenir,
ağırlıklı olarak iyonosferde meydana gelir. Bu olgu
yaygın olarak 60 ve 72 derece kuzey ve güney
enlemleri arasında görünür, bu da arktik ve
antarktik kutup dairelerinin içine düşer.
|
|
|
|
|
|
28 Ağustos ve 2 Eylül 1859
tarihinde "büyük manyetik fırtına" nedeniyle meydana
gelen auroralar yakın geçmişte tanık olunan en
inanılmaz gösterisini yaptı. |
|
Etiketler:
Manyetik Kalkan, aurora,
kutup ışıkları
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|