|
VAN DE GRAAFF JENERATÖRÜ
Milyonlarca voltluk gerilimler oluşturabilen elektrostatik
jeneratör. Esas olarak dikey hareket eden, kumaştan yapılmış ve
yalıtılmış sonsuz bir kayıştan oluşur. Alttaki kasnakta kayışa sivri
uçlar aracılığıyla 100 kilovolta kadarlık yükler verilir ve kayış bu
yükü, büyük (çapı 15 m. kadar) bir boş küre içinde bulunan üstteki
kasnağa doğru taşır.
Yükler üstteki kasnağa gelmeden, küreye bağlı toplayıcı fırçalarla
alınır ve (kürenin içinde kalamayacaklarından) yükler kürenin dış
yüzeyinde birikir.
Böylece kürenin potansiyeli giderek artar. Bu jeneratörü ilk kez
gerçekleştiren, Amerikalı fizikçi R. J. Van de Graaff’tır
(1901-1967). Bu türden jeneratörler, daha sonra kumaş kayış yerine,
yalıtkan iplerle bağlanmış bir dizi metal boncuk kullanılarak
yapılmıştır.
Pelletron adı verilen bu sistemle, iki jeneratörün seri olarak
kullanılması hâlinde, 30 milyon voltluk gerilimlere ulaşılmıştır.
Van de Graaff jeneratörü, parçacık hızlandırıcısı olarak çeşitli
biçimlerde kullanılır.
Bir söz:
Hastalık hissedilir de, sağlık hissedilmez. Thomas Fuller
|
|