|
Güney Afrika'nın Cape Town kentindeki bir
gölette bulunan, bilim adamlarının cüce kök kurdu adını verdikleri
böcek, tropik yaşam alanlarında bulunan su bölgeleri kıyısındaki
çamurlu suların içine kazdıkları oyuklarda yaşıyor.
Böceğin, su üzerinde hareket edebilen diğer böcek ve hayvanların
kullandığından farklı bir yöntemle bunu başardığına dikkati
çeken bilim adamları, cüce kök kurdunun kullandığı tekniğin, suda
giden robotik araçların geliştirilmesine yardımcı
olabileceğini belirtti.
Böcek üzerinde yapılan araştırmalar, 5 milimetre boyunda ve 10
miligram ağırlığındaki cüce kök kurdunun, arka ayaklarındaki özel
paletleri yardımıyla su üzerinde 100 milimetre yükseğe
sıçrayabildiğini ve bir sıçrayışta kendi boylarının 5,4 katı olan 33
milimetrelik bir mesafeyi kat edebildiğini gösterdi. Böcekler karada
ise 70 santimetre yükseğe sıçrayabiliyor ve bir sıçrayışta bir metre
gidebiliyor.
Böceği keşfeden İngiltere'nin Cambridge Üniversitesi Zooloji Bölümü
Profesörü Malcolm Burrows, cüce kök kurdu hakkında yaptıkları
araştırmayı Current Biology dergisinde yayımladı.
Su üzerinde hareket edebilen su böcekleriyle, Güney Amerika
kertenkelesinin, bunu, ayaklarıyla su arasında kalan küçük hava
katmanını muhafaza etmek suretiyle, su yüzey geriliminden
faydalanarak yaptığını belirten Barrow, ancak bu canlıların
ayaklarının ıslanması durumunda suyun içine çekilerek
boğulduklarını anlattı.
Cüce kök kurdu ise balıklara kolayca yem olabilecekleri sulardan
kaçabilmek için yaklaşık 1 milisaniye içinde, saniyede 130 derecelik
açısal hızla açabildikleri güçlü arka bacaklarıyla suyu itiyor.
Aşağıya yapılan itme hareketiyle bacakların üzerinde bulunan özel
yaylı paletler ve çıkıntılar açılarak yüzey alanlarını 2,4 kat
genişletiyor. Böylece aşağıda, böceğin havaya zıplamasına imkân
veren bir çeşit su topu oluşuyor. İtiş hareketi
tamamlandıktan sonraysa ayaklardaki paletler böceğin havada
sürüklenmesini önlemek amacıyla hızla kapanıyor.
Böceğin kullandığı su üzerinde hareket ve zıplama tekniğinden suda
yolabilen küçük robotların geliştirilmesinde yararlanılabileceğini
belirten Burrows, ''Su altında hareket eden küçük robotik araçlar
yapmak istiyorsak biz de böyle pervaneler veya kürekler
tasarlamalıyız'' dedi.
|
|