icat ve keşifler
 
'Buzdolabının İcadı'

icatlar sayfası

 

Soğutmanın ilk yöntemlerini doğada Allah sunmuştur. Bu yöntemlerin en çok bilineni, ısının eriyen kar ya da buza aktarımı olmakla birlikte, ayrıca buharlaşma süreci aracılığıyla soğutmadır.
           

 

Terlememizin nedeni, insan bedeninin buharlaşma yoluyla serinlemesidir. Eski Yunanlılar aynı şekilde yiyeceklerin nemli toprak kaplarda saklanmak yoluyla serin tutulabileceğini keşfetmişti; bu yöntem bugün dünyanın bazı yörelerinde hala kullanılmaktadır.

Kimyager William Cullen 1775 gibi erken bir tarihte, doğal buharlaşma sürecini bir adım ileriye taşıyan deneyler gerçekleştirdi ve azaltılmış basınç altında nitrik eteri buharlaştırarak donma derecelerini elde etti.

 
 

 

 
 

Yarım yüzyılı aşkın bir süre sonra, makina mühendisi mucit Jacob Perkins, Cullen'ın ilkesini hayata geçiren makinayı yapan ilk kişi oldu.

Perkins, nitrik ve sülfürik eteri azaltılmış basınç altında buharlaştırmakla kalmayıp ortaya çıkan gazı, soğutma sürecinde yeniden buharlaştırılarak kullanılacak şekilde yeniden sıvılaşması için sıkıştırdı; böylece modern bir sıkıştırmalı soğutma sisteminin temel bileşenlerini bir araya getirmiş oldu. Perkins, Londra'da yaşadığı ve çalıştığı için 1834'te bu icadına Amerikan değil İngiliz patenti aldı.

Perkins icadının ticari potansiyelinden yararlanmadı; ancak, bu ilkeler, aynı dönemde hem Amerika (Alexander Twining) hem Avustralya'da (James Harrison) geliştirilen endüstriyel soğutma sistemlerinin önünü açtı.

1850'de her iki ülkede de ticari soğutma tesisleri açılmasına karşın, evlerde kullanıma yönelik ilk buzdolabı ancak 1913'te satışa sunulabildi. Piyasaya sürülen bu ürün ilk kez Chicago'da üretilip satılan Domelre idi. Estetik dezavantajı, soğutma ünitesinin dolabın üstüne takılmış olmasıydı: Bu özelliği yüzünden albenili bir ev eşyasından çok, bir sanayi aygıtına benziyordu.
 

Bir söz: “Ordu olmadan bir general hiçbir şeydir.” Jeffrey J.Fox