Bir bitkiye zarar verirseniz, çığlık atar!

Bitkiler insan kulağının duyamayacağı ultrasonik frekanslarda patlama veya tıklama sesleri yayar ve bu sesler bitki strese girdiğinde artar. Yapılan bir araştırmaya göre, bu seslerin bitkilerin çevrelerine sıkıntılarını iletme yollarından biri olabileceği belirtiliyor.

Tarih: 05 Nisan 2025
           
Bilim insanlarına göre "Sessiz bir tarlada bile aslında duymadığımız sesler var ve bu sesler bilgi taşıyor. Bu sesleri duyabilen hayvanlar var, dolayısıyla burada oldukça fazla akustik etkileşim olabileceği ihtimali mevcut."

Araştırma verilerine göre bitkiler sürekli olarak böcekler ve diğer hayvanlarla etkileşimde bulunuyor.

Strese Giren Bitkiler Sessiz Değil

Strese giren bitkiler düşündüğünüz kadar pasif değil. İnsanlar tarafından algılanabilen en belirgin değişikliklerden biri, oldukça güçlü aromalar salmaları.

Ayrıca renklerini ve şekillerini de değiştirebilirler. Bu değişiklikler, çevredeki diğer bitkilere tehlike sinyali göndererek onların savunmalarını artırmalarını sağlayabilir ya da bitkiye zarar veren zararlılarla ilgilenmeleri için hayvanları çekebilir.

Ancak bitkilerin başka tür sinyaller yayıp yaymadığı tam anlamıyla araştırılmamıştı. Bilim insanları bitkilerin ses algılayabildiğini keşfetti.

Bunun mantıksal bir sonraki adımı ise, onların ses üretebilip üretemediğini sorgulamaktı.

Bunu öğrenmek için domates ve tütün bitkileri çeşitli koşullarda kaydedildi.

İlk olarak, stres altında olmayan bitkiler kaydedildi ve bir temel ölçüm alındı. Daha sonra, susuz kalmış bitkiler ve sapları kesilmiş bitkiler kaydedildi. Bu kayıtlar önce ses geçirmez bir akustik odada, ardından normal bir sera ortamında yapıldı.

Bitkilerin yaydığı sesler, insanların duyamayacağı kadar yüksek frekansta tıklama veya patlama seslerine benziyor ve bir metreden fazla bir mesafeden algılanabiliyor. Stres altında olmayan bitkiler pek ses çıkarmıyor.

Buna karşın, stres altındaki bitkiler çok daha gürültücü

Türüne bağlı olarak saatte ortalama 40 tıklamaya kadar ses çıkarıyorlar.

Susuz bırakılan bitkiler ise belirgin bir ses profiline sahip.

Susuz kalmadan önce daha fazla tıklamaya başlıyorlar, susuzluk arttıkça sesler de artıyor ve bitki solmaya başladığında azalıyor. Algoritma, bu sesleri ve bu sesleri çıkaran bitki türlerini ayırt edebildi.

Domates ve tütün bitkileriyle sınırlı değil bu durum.

Araştırma ekibi çeşitli bitkileri test etti ve ses üretiminin oldukça yaygın bir bitki aktivitesi olduğunu keşfetti. Bu sesler buğday, mısır, üzüm, kaktüs ve henbit gibi bitkilerde de kaydedildi.

Kaynak: Anadolu Ajansı - www.aa.com.tr