Günlük hayatımızda çeşitli etkiler
sonucunda maddelerde bazı değişimler olduğunu görürüz.
Örneğin bir kağıdı yaktığımızda kağıdın kül olduğunu,
bir buz parçasını sıcak bir yere koyduğumuzda buzun
eridiğini, annemizin çeşitli sebzeleri pişirerek yemek
yaptığını hepimiz görmüşüzdür.
Maddelerde meydana gelen değişimler 2 grupta
incelenebilir:
• Fiziksel değişmeler
• Kimyasal değişmeler
FİZİKSEL
DEĞİŞMELER :
Maddenin yapısı değişmeden sadece dış görünüşünde
meydana gelen değişmelerdir. Fiziksel değişmeler
sonucunda yeni maddeler oluşmaz. Sadece maddenin renk,
şekil, büyüklük gibi özellikleri değişir. Fiziksel
değişmeler sonucunda maddenin kimliği değişmez.
ÖRNEKLER :
• Buzun erimesi
• Kağıdın yırtılması
• Tebeşirin toz haline getirilmesi
• Küp şekerin ezilerek toz şeker haline getirilmesi
• Suyun donması
• Çaydanlıktaki suyun buharlaşması
• Camın buğulanması
• Akşamları gökyüzünün renginin maviden kızıla dönüşmesi
• Altından bilezik yapılması
• Odunun kırılması
• Camın kırılması
• Yemek tuzunun suda çözünmesi
• Yoğurttan ayran yapılması
• Bakırdan tencere yapılması
• Havucun rendelenmesi
KİMYASAL DEĞİŞMELER :
Maddenin iç yapısında meydana gelen değişmelerdir.
Kimyasal değişmeler sonucunda maddenin kimliği değişir
ve yeni maddeler oluşur. Kimyasal değişmeye uğrayan
maddeler eski haline döndürülemez.
ÖRNEKLER :
• Kömürün yanması
• Sütten yoğurt ve peynir yapılması
• Demirin paslanması
• Meyvelerin çürümesi
• Un ve sudan hamur yapılması
• Kumdan cam yapılması
• Ekmeğin küflenmesi
• Kabartma tozunun üzerine limon sıkılması
• Canlıların ölmesi
• İnsanın sindirim ve solunum yapması
• Bitkilerin fotosentez yapması
• Üzüm suyundan sirke yapılması
• Doğalgazın yanması
• Dişlerimizin çürümesi
• Yumurtanın haşlanması
• Gümüşün açık havada zamanla kararması
NOT :Kimyasal
değişmeler sonucunda hem maddenin görünümü değişir hem
de yeni maddeler oluşur.
HAL
DEĞİŞİM OLAYLARI
Bir maddenin dışarıdan ısı (enerji) alarak veya dışarıya
ısı (enerji) vererek bir halden başka bir hale
geçmesine; “hal değiştirme” denir.
Erime: Katı haldeki bir
maddenin ısı alarak sıvı hale geçmesidir. Donma: Sıvı haldeki bir maddenin ısı vererek katı
hale geçmesidir. Yoğunlaşma: Gaz haldeki bir maddenin ısı vererek
sıvı hale geçmesidir. Buharlaştırma: Sıvı haldeki bir maddenin ısı
alarak gaz hale geçmesidir. Süblimleşme: Katı haldeki bir maddenin ısı alarak
gaz hale geçmesidir. Kristalleşme: Gaz haldeki bir maddenin ısı alarak
katı hale geçmesidir.
Bir söz:
Boş kap, dolu fıçıdan çok ses çıkarır. John Lyly
